Νέα εντεκάβαθμη κλίμακα βαθμονόμησης της βερτισιλλίωσης της ελιάς
Mια νέα εντεκάβαθμη κλίμακα βαθμονόμησης της βερτισιλλίωσης της ελιάς, επιβεβαιωμένη από θερμικά δεδομένα τηλεπισκόπησης και φυλλοδιαγνωστική Ζ. Ζαρταλούδης¹, Μ. Ιατρού², Γ. Σαββίδης², Κ. Σαββίδης², Δ. Γλάβενας², Σ. Θεοδωρίδου², Κ. Καλογερόπουλος² και Σ. Κυπαρίσση² 1Αγροοικοσύστημα Ε.Ε., Ν. Μουδανιά, 632 00, Χαλκιδική Γεωανάλυση Α.Ε., Γ. Γεννηματά 54, 55134, Θεσσαλονίκη Περίληψη Η βερτισιλλίωση είναι το σημαντικότερο μυκητολογικό πρόβλημα […]
Mια νέα εντεκάβαθμη κλίμακα βαθμονόμησης της βερτισιλλίωσης της ελιάς, επιβεβαιωμένη από θερμικά δεδομένα τηλεπισκόπησης και φυλλοδιαγνωστική
Ζ. Ζαρταλούδης¹, Μ. Ιατρού², Γ. Σαββίδης², Κ. Σαββίδης², Δ. Γλάβενας², Σ. Θεοδωρίδου², Κ. Καλογερόπουλος² και Σ. Κυπαρίσση²
1Αγροοικοσύστημα Ε.Ε., Ν. Μουδανιά, 632 00, Χαλκιδική
Γεωανάλυση Α.Ε., Γ. Γεννηματά 54, 55134, Θεσσαλονίκη
Περίληψη
Η βερτισιλλίωση είναι το σημαντικότερο μυκητολογικό πρόβλημα της ελιάς. Ευθύνεται για την καταστροφή του φυτικού κεφαλαίου και συντελεί στην υποβάθμιση των εδαφών για πολλά χρόνια. Επειδή είναι απαραίτητο να εφαρμόζονται καλλιεργητικά και διαχειριστικά μέτρα στα δέντρα στα πρώιμα στάδια προσβολής, ώστε να επιβραδύνεται η εξάπλωση του μύκητα στον ελαιώνα, απαιτείται σήμερα η ανάπτυξη μιας νέας κλίμακας βαθμονόμησης του επιπέδου της προσβολής από το βερτιτσίλιο. Η κλίμακα στηρίζεται σε οπτική παρατήρηση και αξιολόγηση των δέντρων, όπου τα έντεκα επίπεδα της προσβολής καθορίζονται από το 0 έως το 10 και αντιστοιχούν από υγιές (0) μέχρι την πλήρη ξήρανση του δέντρου (10) Πιν. 1. Η παρούσα εργασία, η οποία πραγματοποιήθηκε σε ελαιώνες της Χαλκιδικής που είχαν φυσικές μολύνσεις βερτιτσιλίου, διερεύνησε τη δυνατότητα με τη χρήση θερμικής κάμερας υψηλής ανάλυσης και με φυλλοδιαγνωστική να επιβεβαιωθούν τα επίπεδα stress (0-3) και τα εμφανή συμπτώματα της προσβολής (4-10) σύμφωνα με την κλίμακα. Τα θερμικά τηλεπισκοπικά δεδομένα επισήμαναν τα πρώιμα στάδια της προσβολής (άδηλο stress) και διαφοροποίησαν στατιστικά τα επίπεδα προσβολής 0, 1, 2 και 3, καθώς επίσης η συγκέντρωση του ασβεστίου στα φύλλα της ελιάς διαφοροποιήθηκε και συσχετίστηκε πολύ ισχυρά με όλα τα επίπεδα προσβολής με R2 = 93%.
Εικόνα 1. Η βερτιτσιλλίωση της ελιάς προκαλεί απόφραξη των αγγείων που διακόπτει την κίνηση του νερού από τις ρίζες στα φύλλα με αποτέλεσμα να προκαλείται υδατικό stress στο προσβεβλημένο τμήμα της κόμης. Επάνω: Ξηρή ταξιανθία. Κάτω: Ξήρανση κλάδου.
Εισαγωγή
Το υδατικό stress που προκαλεί ο μύκητας συσχετίζεται με κλείσιμο των στοματίων στα φύλλα και μείωση της διαπνοής, που οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας της κόμης του δέντρου [1]. Παράλληλα όμως η μείωση της κίνησης του νερού στο αγγειακό σύστημα των δέντρων εξαιτίας της προσβολής από το μύκητα, οδηγεί και σε μείωση της μετακίνησης θρεπτικών στοιχείων από τη ρίζα προς τα φύλλα.
Εικόνα 2. Μωσαϊκό θερμικής τηλεπισκοπικής απεικόνισης που επισημαίνει τις μεταβολές της θερμοκρασίας σε ελαιώνα.
Υλικά και Μέθοδοι
Ο ελαιώνας είναι φυτεμένος με ελαιόδεντρα της ποικιλίας Χοντρολιά Χαλκιδικής σε 34 σειρές των 12 δέντρων. Η θερμική απεικόνιση του κτήματος διενεργήθηκε με μη επανδρωμένο ελικόπτερο δύο φορές κατά την καλλιεργητική περίοδο 2014 (Απρίλιο/Μάιο). Δείγματα φύλλων από 60 δέντρα ελήφθησαν στις 22 Μαΐου για φυλλοδιαγνωστική ανάλυση N, P, K, Ca, Mg, B, Mn, Zn, Fe και Cu. Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε στο πιο ώριμο φύλλο από τα φύλλα της νέας βλάστησης και ελήφθησαν περίπου 100 φύλλα από κάθε δέντρο. Η βαθμονόμηση του επιπέδου της προσβολής έγινε με οπτική παρατήρηση σύμφωνα με την κλίμακα που αναφέρεται στον Πίν. 1.
Εικόνα 3. Αριστερά: παράδειγμα λήψης τηλεπισκοπικής εικόνας του ελαιώνα. Δεξιά: παράδειγμα αυτόματης εξαγωγής κόμης με λογισμικό για τον υπολογισμό της θερμικής ακτινοβολίας της κόμης.
Πίνακας 1. Κλίμακα βαθμονόμησης του επιπέδου προσβολής (κλίμακα Ζαρταλούδη).
| Δείκτης έντασης προσβολής | Συμπτώματα |
| 0 | Το δέντρο είναι υγιές |
| 1 | Το δέντρο φαίνεται υγιές (ανεπαίσθητος μεταχρωματισμός της κόμης) |
| 2 | Χλωρωτική κόμη (κίτρινο-μπρούτζινο χρώμα) ελαφρά συστροφή ή κύρτωση των ακραίων φύλλων |
| 3 | Ξηρή ταξιανθία – ταξικαρπία – αφυδάτωση κλαδίσκου |
| 4 | Ξήρανση κλαδίσκου ή κλάδου |
| 5 | Ξήρανση βραχίονα – τομέα ή του μισού δέντρου (ημιπληγία) |
| 6 | Ένας βασικός κλάδος ή βραχίονας του δέντρου διατηρεί βλάστηση |
| 7 | Τα ¾ (75%) του δέντρου έχουν νεκρωθεί |
| 8 | Ένας κλάδος του δέντρου διατηρεί βλάστηση |
| 9 | Ένα μικρό τμήμα – κλαδίσκος του δέντρου διατηρεί βλάστηση. Έχουν νεκρωθεί οι κύριοι βραχίονες |
| 10 | Αποπληξία (ξήρανση όλου του δέντρου) |
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Εικόνα 4. Μεταβολές στις συγκεντρώσεις Α) ασβεστίου και Β) αζώτου στα φύλλα ελιάς σε σχέση με τα επίπεδα προσβολής. Τα επίπεδα θρεπτικών στις προσβολές 8 και 9 δεν περιελήφθησαν στις συσχετίσεις, γιατί ελήφθησαν από παλιά φύλλα (τα φυτά δεν ανέπτυξαν νέα βλάστηση).
Εικόνα 5. Συσχέτιση Α) Απριλίου και Β) Μαΐου μεταξύ της θερμοκρασίας της κόμης του δέντρου και των επιπέδων προσβολής.
Βιβλιογραφία:
1.Calderón Madrid R., Lucena León C, Navas Cortés J. A, Zarco-Tejada P. J. High-resolution airborne hyperspectral and thermal imagery for early detection of Verticillium wilt of olive using fluorescence, temperature and narrow-band spectral indices. Remote Sensing of Environment. 2013; 245: 231-45.
2.Ζαρταλούδης Δ. Ζ., Ιωαννίδης Φ., Μώκιου, 2010. Ολοκληρωμένη διαχείριση του Verticillium dahliae στην καλλιέργεια της ελιάς στο Ν. Χαλκιδικής. 15ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο, Κέρκυρα 5-8 Οκτωβρίου 2010.
3.Shear C. B., Faust M. Calcium transport in apple trees. Plant Physiology. 1970; 45: 670-674.
