Διαχείριση της Φυστικιάς Αιγίνης

Διαχείριση της καλλιέργειας φυστικιάς Αιγίνης, με βασικό στόχο την μείωση του προβλήματος επιβάρυνσης των καρπών με αφλατοξίνες (ΑΦ)

Εισαγωγή

Η φυστικιά (Pistacia vera L.) είναι ευαίσθητη σε μυκητολογικές προσβολές στον αγρό. Ομοίως και ο καρπός είναι ευαίσθητος σε μυκητολογικές προσβολές κατά την αποθήκευσή του σε ακατάλληλες συνθήκες. Οι μυκοτοξίνες, ιδιαίτερα οι αφλατοξίνες, που αναπτύσσονται στους προσβεβλημένους καρπούς είναι πολύ επικίνδυνες για την υγεία των καταναλωτών. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της φυστικιάς είναι η παρενιαυτοφορία. Αυτή σχετίζεται με την φυσιολογία του φυτού και σε κάποιον βαθμό μπορεί να ελεγχθεί.

Το πρόβλημα των αφλατοξινών

Στα φυστίκια και τα αμύγδαλα οι πιο κοινές αφλατοξίνες είναι οι: Β1, Β2, G1, G2 και η M1.

Είναι οι πιο επικίνδυνες φυσικές καρκινογόνες ουσίες με άμεση και χρόνια επίδραση. Οι καρποί που συνήθως μολύνονται είναι το καλαμπόκι, το αράπικο φυστίκι και ο βαμβακόσπορος. Περιστασιακά μολύνονται τα αμύγδαλα, τα φυστίκια και τα καρύδια, τα σύκα το σόργο κ.ά.

Στην Καλιφόρνια η συχνότητα προσβολής είναι 1 καρπός φυστικιάς/5.000 σε μη παραγωγική χρονιά και 1 καρπός φυστικιάς/20.000 σε παραγωγική χρονιά.

Τα επιτρεπτά όρια στις ΗΠΑ είναι για τα φυστίκια άμεσης κατανάλωσης, 10ppb (ppb: μέρη στο δισεκατομμύριο) για την αφλατοξίνη Β1 και για το σύνολο των αφλατοξινών 20ppb ενώ για συντήρηση και επεξεργασία 15ppb. Αντίστοιχα στην Ε.Ε. είναι για τα φυστίκια άμεσης κατανάλωσης, 2ppb για την αφλατοξίνη Β1 και για το σύνολο των αφλατοξινών 4ppb ενώ για συντήρηση και επεξεργασία 10ppb.(ppb: parts per billion).

Έχει αποδειχτεί ότι η συγκέντρωση αφλατοξινών στους καρπούς της φυστικιάς στον αγρό, σχετίζεται με την προσβολή τους από μύκητες του γένους Aspergillus (A. Flavus και A. niger) οι οποίοι είναι κοινοί σε όλες τις καλλιεργητικές ζώνες της φυστικιάς. Οι μύκητες αυτοί αναπτύσσονται σε θερμοκρασίες μεταξύ 200C και 350C, ενώ όσον η σχετική υγρασία αυξάνει αυξάνεται και η ανάπτυξη των μυκήτων. Η προσβολή αυτή ευνοείται επίσης από το ποσοστό πρόωρου ανοίγματος των καρπών και μεταδίδεται συνήθως από έντομα (συνήθως ημίπτερα) που δεν είναι κοινοί εχθροί της καλλιέργειας, αλλά ούτε και εξειδικευμένοι φορείς των μυκήτων. Βροχερός καιρός κοντά στην συγκομιδή ευνοεί πολύ την ανάπτυξη τόσο της Βοτρυοσφαίριας (Botryosphaeria dothidea) όσο και των μυκήτων του γένους Aspergillus.

Πηγές των σπορίων του μολύσματος

	Τα σπόρια των μυκήτων που μολύνουν τους καρπούς προέρχονται σε ποσοστό 30% από τα πεσμένα αρσενικά άνθη, στα οποία επιβιώνουν την άνοιξη μετά την διαχείμαση στους μουμιοποιημένους καρπούς.
	Στην συνέχεια όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες μολύνουν τους νέους καρπούς της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου, ιδιαίτερα όταν έχουμε πρώιμα σχισίματα καρπών

Τα πρώτα σχισίματα καρπών παρατηρούνται τον Ιούλιο (2-5%) και συνεχίζουν να αυξάνονται μέχρι την συγκομιδή		πρώιμο σχίσιμο και ποσοστό μόλυνσης	κανονικοί καρποί

Η ταυτόχρονη παρουσία εντόμων που διασπείρουν το μόλυσμα ανεβάζει τα ποσοστά μόλυνσης.Φυστίκια με πολύ μεγάλο ποσοστό αφλατοξινών.

Συνιστάται:

Το καθάρισμα των δέντρων και η απομάκρυνση των τσαμπιών που παρέμειναν μετά το μάζεμα

Ψεκασμός με BIOSHELL ZFC αμέσως μετά την συγκομιδή, στο 75% της πτώσης των φύλλων και προς το τέλος του χειμώνα (δέντρων και εδάφους)

Πότισμα των δέντρων τον Μάιο

Ψεκασμός με BIOSHELL ZF1 των δέντρων τον Μάιο και τον Ιούνιο

Ψεκασμός με BIOSHELL ZFD μέσα Ιουλίου και με BIOSHELL ZFC αρχές Αυγούστου

Σε πειραματικό στάδιο βρίσκεται η ανάπτυξη του βιολογικού παράγοντα ΑF36 (atoxigenic strain Aspergillus)

Η παρενιαυτοφορία στην φυστικιά

Στην φυστικιά η παρενιαυτοφορία είναι μοναδικό φαινόμενο. Φαίνεται να είναι μάλλον μια οικολογική προσαρμογή παρά ένα φυσιολογικό φαινόμενο γεγονός που μας δίνει δυνατότητες παρέμβασης. Η πτώση των ανθοφόρων οφθαλμών προκαλείται από την παρουσία των καρπών. Πέρα από την ποικιλία και το υποκείμενο, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παρουσία πολλών καρπών στους βλαστούς αυξάνει την πτώση ανθοφόρων οφθαλμών. Αυτό εξηγεί γιατί η απομάκρυνση τσαμπιών νωρίς, βοηθά στην διατήρηση των ανθοφόρων οφθαλμών.

Ο αριθμός καρπών ανά βραχίονα συνδέεται με την παρενιαυτοφορία. Ακόμη η καρποφορία ενός βραχίονα επηρεάζει την πτώση ανθοφόρων οφθαλμών ενός γειτονικού βραχίονα. Έχει βρεθεί ότι ακόμη και 20 καρποί ανά βλαστό  μπορεί να προκαλέσουν 100% οφθαλμόπτωση. Η σημαντικότερη περίοδος πτώσης των ανθοφόρων οφθαλμών συνδέεται με την περίοδο αύξησης του εμβρύου.

Η ετερογένεια του εδάφους και η ικανότητά του να συγκρατεί νερό και θρεπτικά στοιχεία επηρεάζει την ανάπτυξη και την καρποφορία των δέντρων. Η αναλογία φύλλων ανά βραχίονα όσο είναι μικρότερη τόσο περισσότερη είναι η οφθαλμόπτωση. Η φυσιολογική διαδικασία απόρριψης οφθαλμών συνδέεται με την αύξηση της αναπνοής και την αύξηση του ρυθμού σύνθεσης πρωτεϊνών.

Η θρέψη
Κατά την περίοδο ανάπτυξης του εμβρύου οι ανάγκες σε θρεπτικά είναι αυξημένες. Τα σάκχαρα κατευθύνονται προς τα αναπτυσσόμενα έμβρυα με αποτέλεσμα την στέρησή τους από τους ανθοφόρους οφθαλμούς που καταλήγουν σε απόρριψη.

Συνιστάται:

Ψεκασμός των δέντρων τον Ιούνιο και τον Ιούλιο με:
5Kg BIOSHELL ZF1+ 1Kg NIFERT Ca/B + 3lt BIOCOMPOST 

και αμέσως μετά την συγκομιδή με
5Kg BIOSHELL ZFC+5Kg BIOSHELL ZFD + 3lt BIOCOMPOST